Các bài tập tốt cho người nám da

1. Vai trò của các bài tập đối với người nám da

Nám da là một tình trạng bệnh lý với biểu hiện tổn thương chủ yếu là sự tăng lắng đọng hắc tố tại biểu bì, đặc trưng bởi các dát màu nâu ở trên mặt, thường là vùng gò má, mũi, trán, môi trên, cằm, đôi khi có ở cổ.

Bệnh thường hay gặp ở phụ nữ, ở nam giới tỷ lệ mắc bệnh 5 - 10%. Bệnh tuy không gây nguy hại tới sức khỏe nhưng có ảnh hưởng xấu tới thẩm mỹ và tâm lý người bệnh. Chính vì vậy nám da luôn là vấn đề được các bác sĩ da liễu và thẩm mỹ quan tâm.

Nguyên nhân gây nám da chưa được nghiên cứu rõ ràng. Có ba yếu tố chính liên quan chặt chẽ tới nám da đó là: Ảnh hưởng của nội tiết tố, tia UV và khuynh hướng di truyền.

Dưới tác động của tia UV, các lipit ở màng bào tương gây ra sự phóng thích các chất làm hoạt hóa protein kinase, kích thích làm tăng tổng hợp melanin.

Các vết nám da gây mất thẩm mỹ cho người bệnh.

Nám da xuất hiện trong thai kỳ với tỷ lệ mắc bệnh 50 - 70% thai phụ. Nám da cũng thường gặp trên phụ nữ sử dụng thuốc ngừa thai, phụ nữ mãn kinh sử dụng hormon liệu pháp thay thế hoặc những người sử dụng các thực phẩm chức năng có chứa thành phần giống estrogen và progesteron.

Ngoài ra, các thành phần trong một số loại mỹ phẩm cũng có thể làm tăng sắc tố da, đặc biệt là các loại mỹ phẩm chứa các chất tạo mùi, nước hoa...

Điều trị bệnh nám da được xem là một thách thức lớn, vì có thể điều trị hiệu quả nhưng không chữa khỏi hoàn toàn và cần điều trị dài ngày. Nguyên tắc điều trị nám gồm có bốn cơ chế: Giảm đến mức tối thiểu phơi bày UV, giảm đến mức tối thiểu ảnh hưởng của nội tiết, ngăn chặn sự tổng hợp của melanin, loại bỏ melanin ra khỏi thượng bì.

Nám da theo Y học cổ truyền thuộc vào "Diện trần", "Can ban", bệnh cảnh điển hình với các mảng sắc tố từ nhạt đến sẫm màu nằm đối xứng ở mặt, hầu như không nhô lên khỏi mặt da, tại chỗ không có các triệu chứng gì khác, bệnh kéo dài và khó điều trị.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền cho rằng nám da thường do can uất, huyết ứ, tỳ hư và thận hư gây ra.

Nghiên cứu cho thấy, thông qua sự kích thích trực tiếp bằng phương pháp mát xa của y học cổ truyền đối với làn da, có thể làm tăng khả năng bảo vệ của da, chống lại sự xâm hại của các loài vi sinh vật, các nhân tố hóa học và vật lý, có tác dụng quan trọng đối với việc bảo vệ và làm đẹp cho làn da.

Các bài tập mát xa vùng mặt còn làm tăng sự lưu thông khí huyết, làm cho các mao mạch ở vùng mặt giãn nở và tăng sinh, từ đó làm tăng khả năng nuôi dưỡng làn da mịn màng và hồng hào, giúp phòng ngừa nám da hiệu quả.

Ngoài ra, thông qua mát xa có thể điều tiết công dụng của phủ tạng, xúc tiến khí huyết vận hành, lưu thông kinh lạc vùng mặt, từ đó làm tiêu trừ nám da.

Như vậy biết cách phối hợp các bài tập điều trị nám da với các phương pháp điều trị bằng y học hiện đại sẽ thúc đẩy tốc độ chữa lành các vết nám trên mặt một cách nhanh chóng.

Các bài tập xoa vuốt mặt giúp làm giảm tình trạng nám da, phòng ngừa nám da.

2. Một số bài tập tốt nhất cho người nám da

2.1. Đối với các vết nám da chúng ta có một số các bài tập mát xa như sau:

Bài tập số 1: Nhào nặn bằng ngón tay.

Cách thực hiện: Dùng bụng ngón tay cái, ấn vào vị trí vùng nám, rồi xoay tròn, dùng lực nhẹ nhàng, thực hiện 50 - 60 lần/phút, cố gắng thực hiện động tác một cách nhẹ nhàng, uyển chuyển. Phần tác động chính là giữa lớp biểu bì và hạ bì, mục đích là làm lỏng lẻo sắc tố ở vùng nám da.

Bài tập số 2: Mát xa vết nám bằng lòng bàn tay.

Cách thực hiện: Xoa lòng bàn tay vào nhau để sinh nhiệt, đặt lòng bàn tay lên toàn bộ vết nám và thực hiện động tác chuyển động theo hình tròn, nhịp nhàng. Hướng cọ xát theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ, thực hiện khoảng 50 - 60 lần/phút. Bài tập này giúp cho sắc tố khuếch tán cục bộ đồng đều ra phạm vi rộng hơn.

2. 2. Bên cạnh các bài tập tác động trực tiếp lên vùng nám, chúng ta có thể áp dụng các bài tập mát xa và day bấm các huyệt ở vùng mặt xung quanh để làm tăng cường lưu thông máu, từ đó làm tiêu tan vết nám.

Bài tập số 3: Xoa, vuốt mặt.

Bước 1: Hai bàn tay nhẹ nhàng vuốt má, từ giữa hướng sang hai bên. Trước tiên thực hiện ở phần trán, xoa từ giữa vuốt tới tóc mai, vuốt nhẹ 10 lần liên tục.

Bước 2: Tiếp đến là ở phần mắt và mũi, vuốt từ giữa hướng sang hai gò má, tới gần tai, thực hiện liên tục 10 lần như vậy.

Bước 3: Sau đó thực hiện động tác vuốt, xoa cằm và má cho tới phần cuối tai, vuốt 10 lần liên tục.

Bài tập số 4: Bấm huyệt phong trì.

- Vị trí: Ở chỗ lõm của bờ trong cơ ức đòn chũm và bờ ngoài cơ thang bám vào đáy hộp sọ.

- Cách thực hiện: Người được mát xa ngồi quay lưng về phía người thao tác. Người thao tác đặt nhẹ ngón tay cái của một bàn tay vào vị trí của huyệt phong trì. Sử dụng đầu ngón tay làm động tác bấm huyệt, cứ mỗi lần bấm lại một lần thả lỏng, bấm liên tục như vậy khoảng 21 lần.

Súp chà là đỏ với mộc nhĩ đen hỗ trợ cải thiện các đốm nám da.

Bài tập số 5: Xoa bóp huyệt hợp cốc.

Hợp cốc là lục tổng huyệt vùng đầu mặt, là huyệt chủ về các bệnh lý vùng đầu mặt. Chính vì thế day bấm huyệt hợp cốc giúp điều trị các bệnh lý vùng mặt vô cùng hiệu quả.

- Vị trí: Khép ngón trỏ và ngón cái sát nhau, huyệt ở điểm cao nhất của cơ bắp ngón trỏ ngón cái.

- Cách thực hiện: Người bệnh đặt đầu ngón tay cái của tay đối diện vào vị trí huyệt hợp cốc của tay kia. Dùng lực đầu ngón tay cái làm động tác bấm, mỗi lần bấm lại một lần thả lỏng, bấm liên tục như vậy khoảng 21 lần. Tiếp đó dùng bụng ngón cái làm động tác vuốt, xoa huyệt hợp cốc liên tục trong 1 phút. Thực hiện bài tập xoa ấn huyệt hợp cốc ở cả hai tay.

Ngoài các bài tập mát xa và day bấm các huyệt ở vùng mặt, có thể phối hợp day bấm thêm các huyệt toàn thân để làm tăng hiệu quả điều trị. Một số huyệt thường dùng trong điều trị nám da như: Tam âm giao, âm lăng tuyền, quan nguyên, túc tam lý…

- Tam âm giao: Từ đỉnh cao của mắt cá chân trong đo lên 3 thốn (1 thốn bằng chiều dài của đốt giữa ngón thứ 3).

- Âm lăng tuyền: Dùng ngón tay lần theo bờ trong xương ống chân, đến ngay dưới chỗ lồi xương cao nhất, đó là huyệt.

- Quan nguyên: Dưới rốn ba thốn là huyệt.

- Túc tam lý: Dưới mắt gối ngoài khoảng ba thốn là huyệt.

Như vậy việc xoa bóp thêm các huyệt này có thể làm sơ can giải uất, kiện tỳ, hành khí hoạt huyết, rất hiệu quả trong việc loại bỏ nám da và cải thiện làn da xỉn màu.

Bên cạnh việc kiên trì tập luyện các bài tập, người bệnh có thể kết hợp thêm một số các bài thuốc uống trong và bôi ngoài, để hỗ trợ làm tăng hiệu quả điều trị. Sau đây xin giới thiệu một số bài thuốc như sau:

- Súp nấm đen (mộc nhĩ) và chà là đỏ

Nguyên liệu: 30 gam mộc nhĩ đen, 20 quả chà là đỏ.

Cách làm: Nấm rửa sạch, chà là đỏ bỏ hạt, thêm lượng nước thích hợp đun sôi khoảng nửa giờ, uống mỗi ngày một lần sau bữa sáng và bữa tối. Hai vị thuốc này có thể điều trị hiệu quả các đốm trên khuôn mặt như chloasma (nám da), cải thiện tông da xỉn màu và nuôi dưỡng làn da mịn màng.

- Thuốc bôi ngoài: Bạch liễm, bạch truật, bạch khiên ngưu, bạch thược, bạch cương tằm, bạch chỉ, bạch phụ tử lượng bằng nhau, đem xay thành bột. Mỗi lần lấy 15 gam, trộn với 3 thìa cà phê mật ong hoặc kem dưỡng ẩm, thoa ngoài lên các vết nám trên mặt, mỗi lần 15 phút rồi rửa sạch với nước, thực hiện 2 - 3 lần một tuần. Nên tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sau khi thoa bên ngoài, tốt nhất là thoa vào ban đêm.

3. Những lưu ý khi tập luyện

- Với những bài tập mát xa vùng mặt cần rửa sạch mặt, bôi sản phẩm làm ẩm da rồi mới mát xa tránh sự cọ xát trực tiếp gây thô ráp da mặt.

- Nên chú ý điều chỉnh tình cảm, bài trừ lo lắng, giữ gìn trạng thái tinh thần tốt đẹp, lạc quan và vui vẻ.

- Khi mát xa cần chú ý bình hòa tâm tính, không nên nôn nóng, hấp tấp hoặc lo nghĩ.

- Sử dụng lực với biên độ thích hợp, động tác thực hiện nên chậm rãi. Khi xoa vuốt mặt nên chú ý nhẹ nhàng.

- Mỗi ngày có thể thực hiện các bài tập 2 lần vào mỗi buổi sáng và tối.

- Phụ nữ đang mang thai, cho con bú, người có bệnh nhiễm trùng, bị sốt cao không nên thực hiện day bấm hay châm cứu huyệt phong trì, hợp cốc.

- Người bệnh bị tăng huyết áp cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ Đông y trước khi thực hiện day ấn, châm cứu huyệt phong trì.

- Thoa kem chống nắng hàng ngày để bảo vệ làn da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Trong ánh nắng có chứa các tia UV, đặc biệt là trong thời gian từ 10h - 14h thì các tia này hoạt động rất mạnh và độc hại.

- Chăm sóc da hàng ngày là điều kiện bắt buộc để có làn da khỏe mạnh. Cần chăm sóc da đúng cách, tỉnh táo khi lựa chọn các loại mỹ phẩm chăm sóc da.

- Ăn những thực phẩm giúp cải thiện sắc tố da: Những thực phẩm chứa nhiều vitamin C có khả năng ngăn chặn sự hình thành của các hắc tố melanin, giúp làn da sáng hơn và loại bỏ các vết sạm nám hiệu quả như cà chua, cam, chanh, quýt, bưởi, dâu tây, kiwi… Ngoài ra, cần uống đủ 2,5 lít nước mỗi ngày.

- Ngủ đủ giấc, tránh âu lo và stress. Không nên thức khuya, căng thẳng sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của da và kích thích melanin hoạt động mạnh. Mỗi ngày, cần ngủ từ 7 - 8h để tinh thần luôn được tỉnh táo, cơ thể khỏe mạnh.

BSNT. Phan Bích Hằng