Sớm hoàn thiện khung pháp lý để BĐS nghỉ dưỡng không rơi vào cảnh 'nguội lạnh'

Theo ý kiến của các chuyên gia, để có thể phát triển các loại hình bất động sản này, nhà nước cần sớm có giải pháp hoàn thiện pháp lý, hạn chế tối đa các nguy cơ ảnh hưởng tới sự phát triển thị trường, đồng thời tạo ra động lực cho loại hình này phát triển.

“Tồn kho” chủ yếu ở phân khúc BĐS nghỉ dưỡng

Theo thống kê, trong năm 2021, trên địa bàn cả nước có 52 dự án bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng được triển khai với 13.600 căn hộ du lịch và phòng lưu trú, 2.300 biệt thự được chấp thuận. Trong đó tại miền Trung được tập trung nhiều nhất với 42 dự án với khoảng 13.300 căn hộ và hơn 1.900 biệt thự du lịch.

Từ đầu năm 2022 đến nay, số lượng dự án bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng được triển khai, hoàn thành rất ít. Số lượng dự án được chấp thuận mới cũng không nhiều, chỉ có 5 dự án mới với 67 biệt thự du lịch và 220 văn phòng kết hợp lưu trú.

Theo số liệu thống kê của Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, 6 tháng đầu năm 2022, hàng tồn kho tập trung chủ yếu ở phân phúc bất động sản nghỉ dưỡng.

Tồn kho/tổng tài sản của một số doanh nghiệp BĐS tính đến 30/6/2022.

Nhận định về nguyên nhân của tình trạng trên, các chuyên gia cho rằng, bất động sản nghỉ dưỡng hiện nay khá èo uột cả về nguồn cung và thanh khoản dẫn tới hàng tồn kho nhiều, bởi đa số các loại hình bất động sản nghỉ dưỡng hiện chưa được hoàn thiện pháp lý nên khó thu hút được các nhà đầu tư xuống tiền .

Cùng với đó, việc lùm xùm tại một số dự án condotel bị vỡ cam kết, không chi trả đúng và đủ lợi nhuận cho nhà đầu tư, không bàn giao các sản phẩm đúng tiến độ, khai thác không đạt hiệu quả cao trong thời gian vừa qua đang khiến không ít nhà đầu tư, khách hàng băn khoăn.

Bên cạnh đó, tình hình dịch bệnh trong những năm gần đây đang như "tảng đá" lớn đè lên ngành du lịch, khiến thị trường bất động sản nghỉ dưỡng, đặc biệt là loại hình condotel, shophouse biển, biệt thự du lịch biển… trở nên nguội lạnh về giao dịch.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) nhận định, nếu không có động lực hồi phục mạnh từ ngành du lịch cũng như động thái tích cực từ nhà nước, bất động sản nghỉ dưỡng trong thời gian tới vẫn sẽ gặp khó khăn, dòng tiền sẽ còn xa với loại hình bất động sản này.

Sớm hoàn thiện khung pháp lý

Bởi vậy, các loại hình bất động sản du lịch, nhất là bất động sản mới như condotel, biệt thự du lịch, officetel, shophouse… đã hình thành và có tiềm năng rất lớn nên cần sớm được hoàn thiện pháp lý để đưa loại hình này ngày càng phát triển.

Từng có nhiều ý kiến cho rằng, cần quy định cụ thể khái niệm về tên công trình condotel, biệt thự du lịch, shophouse trong Luật Kinh doanh bất động sản. Tuy nhiên, thị trường biến đổi rất nhanh, có thể phát sinh ra các loại hình mới thì luật pháp lại trở nên lạc hậu, phát sinh nhu cầu sửa luật.

Cần sớm hoàn thiện khung pháp lý để đưa BĐS nghỉ dưỡng ngày càng phát triển.

Chuyên gia pháp lý Nguyễn Văn Đỉnh đề xuất, nên quy định khung là thuộc trường hợp công trình xây dựng trên đất thương mại dịch vụ và cần điều chỉnh theo quy định về đất thương mại dịch vụ là đúng bản chất, đảm bảo tính ổn định của pháp luật.

“Phải rạch ròi ra là công trình nhà ở hay công trình thương mại dịch vụ. Nhà ở thì thời gian sử dụng là lâu dài, phải có hạ tầng về trường học, giao thông, bệnh viện... Còn các loại hình bất động sản mới, bản chất là công trình thương mại dịch vụ, nên điều chỉnh theo chế độ đất thương mại dịch vụ, có thời hạn,” ông Đỉnh nói.

Đại diện Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Hiệp cũng nêu quan điểm, đầu tư bất động sản trong đó bao gồm bất động sản du lịch thì Luật Đất đai, Luật Đầu tư đóng vai trò cốt lõi. Do vậy, cần đưa nội dung pháp lý bất động sản nghỉ dưỡng như condotel, shophouse, biệt thự nghỉ dưỡng… vào nội dung dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) để tạo điều kiện lấy ý kiến, hoàn thiện pháp lý.

Ông Hiệp đề xuất, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần bổ sung quy định về đất phát triển các loại hình bất động sản mới vào quy định thuộc các trường hợp nhà nước cho thuê đất, phải cấp giấy tờ thể hiện đối tượng được cho thuê đất.

Theo nhận định của các chuyên gia, pháp lý cho công trình xây dựng không phải là nhà ở, phục vụ mục đích lưu trú, du lịch chưa hoàn thiện cũng do Luật Xây dựng, Luật Kinh doanh bất động sản chưa quy định cụ thể. Ngoài ra, Luật Du lịch cũng chưa đồng bộ, liên thông. Chưa kể, công tác thực thi pháp luật tại một số địa phương còn chưa thực sự trách nhiệm, nghiêm túc.

Do đó, các chuyên gia đề nghị theo hướng cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng là khách sạn, căn hộ - khách sạn, văn phòng lưu trú, biệt thự du lịch nghỉ dưỡng, căn hộ du lịch nghỉ dưỡng, nhà nghỉ du lịch và công trình khác (công trình phục vụ mục đích lưu trú, du lịch) trên đất thương mại, dịch vụ.

Ngoài ra, khi xem xét sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản 2014, Luật Xây dựng 2014, Luật Đất đai 2013, Luật Du lịch 2017, cơ quan soạn thảo cũng cần xem xét bổ sung các quy định pháp luật để điều chỉnh đồng bộ hoạt động đầu tư xây dựng, kinh doanh, quản lý vận hành các công trình phục vụ mục đích lưu trú, du lịch.

Bộ Tài nguyên và Môi trường có thể hướng dẫn các địa phương ghi diện tích phần sở hữu riêng, quyền sử dụng đất của chủ sở hữu condotel vào giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình căn hộ, để đảm bảo pháp lý về lâu dài.

Cùng với đó, các bộ, ngành liên quan cần tiến đến quy định thêm trách nhiệm bảo trì, kinh phí bảo trì, quản lý sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung và cơ chế quản lý vận hành đối với tòa nhà condotel để tránh những khiếu kiện như căn hộ chung cư hiện nay.

Đăng Khôi