Theo các phương tiện truyền thông, Mỹ hôm 7/2 đề xuất cuộc gặp cấp cao đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo của nhóm "Bộ tứ kim cương" QUAD, hay tên đầy đủ là Đối thoại an ninh Tứ giác, một nhóm bao gồm Nhật Bản, Australia, Ấn Độ, Mỹ.
Thông tin được đưa ra khi chính quyền mới của Mỹ tìm cách củng cố mô hình mà một số nhà quan sát tin rằng có thể phát triển thành một “tiểu NATO” nhằm chống lại sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc ở Châu Á - Thái Bình Dương.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan. (Ảnh: EPA-EFE)
Theo SCMP, trong hoạt động liên quan đến phát triển nhóm QUAD, chính quyền ông Joe Biden cho biết sẽ tiếp tục xây dựng dựa trên công việc của chính quyền tiền nhiệm. Đây là một trong số ít chính sách của ông Trump mà ông Biden tiếp tục.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan tuần trước cho biết Nhà Trắng đánh giá QUAD là “cơ bản, nền tảng để xây dựng chính sách quan trọng của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương”.
Shi Yinhong, chuyên gia quan hệ quốc tế từ Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh cho biết: “Hội nghị thượng đỉnh QUAD không có gì bất ngờ - vì liên minh an ninh Ấn Độ - Thái Bình Dương chống lại Trung Quốc là chiến lược không thể thay đổi và là chính sách cơ bản của Mỹ đối với Trung Quốc”.
Shi nói QUAD có thể phát triển thành một “tiểu NATO” đặc biệt sau khi Anh cũng bày tỏ quan tâm đến việc tham gia nhóm. Tuy nhiên nhà quan sát ngoại giao Trung Quốc cho rằng vẫn còn một số trở ngại đối với việc nhóm này trở thành một liên minh quân sự toàn diện.
Ví dụ như Ấn Độ, thành viên duy nhất có chung đường biên giới trên bộ với Trung Quốc, có sự dè dặt về nhóm và từ lâu duy trì lập trường không liên kết trong ngoại giao.
Quân đội Ấn Độ, vốn phụ thuộc nhiều vào vũ khí và trang thiết bị của Nga, có thể khó hòa nhập suôn sẻ vào một hiệp ước phòng thủ do Mỹ dẫn đầu so với Nhật Bản hay Australia.
Tuy nhiên, sự sẵn sàng của New Delhi trong việc sát cánh với Mỹ và tham gia QUAD tăng lên rất nhiều sau cuộc đụng độ chết người vào tháng 6 năm ngoái với quân đội Trung Quốc ở biên giới, theo chuyên gia.
Hội nghị thượng đỉnh QUAD được đề xuất sẽ là cuộc gặp đầu tiên ở cấp cao nhất của nhóm kể từ khi chính quyền ông Trump quyết định chuyển QUAD thành một cơ chế để chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc ở khu vực vào năm 2017.
Kyodo đưa tin rằng chương trình nghị sự dự kiến sẽ bao gồm các cuộc đàm phán về đảm bảo "Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở" trong bối cảnh lo ngại về các hoạt động của Trung Quốc trong khu vực, như việc xây dựng cơ sở hạ tầng quân sự trái phép ở Biển Đông.
